บทความ

วาล์วกันกลับ (Non-Return Valve หรือ Check valve) เป็นวาล์วทำหน้าที่บังคับให้การไหลเป็นไปในทิศทางเดียวไม่เกิดการไหลย้อนกลับเพื่อป้องกันปัญหาต่าง ๆ ของระบบที่อาจจะเกิดขึ้น เช่น หากน้ำไหลย้อนกลับเข้าปั๊มจะได้ให้ระบบรวน นำไปสู่อายุการใช้งานที่ไม่เหมาะสม

หน้าแปลน (Flange) คือ สิ่งทำหน้าที่เชื่อมต่อระหว่างปลายของท่อ หรือ เชื่อมต่อกันระหว่างท่อกับอุปกรณ์อื่นๆ หรือ เชื่อมต่อกันระหว่างอุปกรณ์ 2 ชนิด การเชื่อมหน้าแปลน คือ การเชื่อมต่อหน้าแปลนแบบถอดได้ โดยจะมีปะเก็นและสลักเชื่อมต่อกันเป็นโครงสร้างทำหน้าที่ให้หน้าแปลนยึดติดกัน หน้าแปลนท่อ คือ หน้าแปลนที่ใช้สำหรับท่อในการติดตั้งกับหน้าแปลนอื่นๆ โดยหน้าแปลนจะเชื่อมติดอยู่กับทั้ง 2 ด้านของอุปกรณ์ คือ ทางเข้า และ ออก หน้าแปลนท่อจะมีสลักและรูหน้าแปลนให้สลักเชื่อมติดกันได้ดี และจะมีปะเก็นปิดผนึกสลักซ้ำอีกที

บัตเตอร์ฟลายวาล์ว (BUTTERFLY VALVE) หรือ วาล์วปีกผีเสื้อ เป็นวาล์วประเภท ควอเตอร์เทิร์นวาล์ว (Quarter Turn Valve) หรือ หมุนได้ 1/4 ของวงกลม ใช้ทำหน้าที่ เปิด/ปิด 0-90 องศา บัตเตอร์ฟลายวาล์ว (Butterfly valve) มักเป็นที่นิยมในระบบอุตสาหกรรมหลายๆประเภท ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายผลิตของอุตสาหกรรมต่างๆ ในระบบท่อหล่อน้ำเย็นของเครื่องปรับอากาศขนาดใหญ่ ในงานประปา ในระบบน้ำดีน้ำเสีย ฯลฯ เนื่องมาจากราคา Butterfly Valve หรือ วาล์วปีกผีเสื้อมีราคาไม่สูงนัก อีกทั้งยังมีน้ำหนักเบาเมื่อเทียบกับวาล์วประเภทอื่นๆ มีความทนทานและไม่ต้องการการบำรุงรักษามาก ใช้งานง่ายและถูกสร้างมาสำหรับงานประเภทเปิด/ปิดสุด และการใช้งานแบบหรี่ สามารถใช้งานได้ครอบคลุมทั้งของเหลวและก๊าซ รวมถึงน้ำ ก๊าซธรรมชาติ น้ำมัน จากสัตว์ พืชและแร่ กรดเจือจาง ฯลฯ

โกลบวาล์ว (Globe Valve) เป็นวาล์วที่ถูกออกแบบมาเพื่อให้เป็นวาล์วควบคุม (Control Valve) โดยสามารถปรับปริมาณของของเหลวภายในระบบได้ ของเหลวจะไหลจากด้านล่างขึ้นบน ลิ้นวาล์วปิดจากบนลงล่างใช้ในการควบคุมการไหลเพราะมีการหักเหทิศทางการไหลของของไหลให้ขึ้นไปในแนวตั้งฉากจึงหมุนเปิดและปิดได้ง่ายกว่า

บอลวาล์ว เป็นวาล์วที่นิยมใช้ในการควบคุมการเปิด – ปิด ของเหลว ลักษณะของบอลวาลว์ ก็สอดคล้องกับชื่อของมัน หมายความว่า การใช้ลูกบอลทรงกลมที่มีรูตรงกลางเป็นตัวปิดกั้นการไหลของของเหลว โดยส่วนประกอบหลักๆของบอลวาล์ว สามารถแบ่งได้ดังนี้

เกทวาล์ว (Gate Valve) หรือ วาล์วประตูน้ำ เป็นวาล์วที่ถูกออกแบบมาเพื่อเป็นวาล์วตัดตอน (Isolating Valve) โดยจะให้ของเหลวไหลจาก ซ้ายไปขวา หรือ ขวาไปซ้าย มีลิ้นปิดเหมือนประตูเลื่อนลงใช้ในการเปิด-ปิดการไหลเท่านั้น ไม่นิยมนำมาใช้ในการควบคุมการไหลเนื่องจากเปิด-ปิดได้ช้าจึงไม่เกิดการตะบันน้ำ (Hydraulic Ram) ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลง Momentum ของของเหลวอย่างทันทีทันใด และจะส่งผลให้วาล์วพัง ท่อแตก หรือ ข้อต่อหลุดได้

วาล์ว (VALVE) เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของของไหล เช่น น้ำ สารเคมี แก๊ส อากาศ โดยวาล์วจะทำหน้าที่คือ เปิด-ปิดทางเดินของของไหล ควบคุมอัตราการไหลของของไหล สามารถปรับให้ของไหลไหลในระดับที่ต้องการเปลี่ยนทิศทางการไหลได้โดยง่าย ป้องกันการไหลย้อนกลับ และป้องกันไม่ให้ของไหลไหลมาผสมกัน การควบคุมการทำงานของวาล์วมีหลายชนิด เช่น วาล์วที่ควบคุมได้เองโดยอัตโนมัติ และวาล์วที่ควบคุมได้โดยใช้มือปรับ

ระบบนิวเมติกส์ (pneumatic system) คือระบบที่ใช้การอัดอากาศส่งไปตามท่อที่ประกอบเข้ากับชิ้นส่วนต่างๆ ของเครื่องจักร เพื่อทำให้เกิดพลังงานกลในการทำงานสำหรับอุปกรณ์ต่างๆ ระบบนิวเมติกส์ในปัจจุบันนั้นมีการประยุกต์ใช้งานที่หลากหลาย ตั้งแต่ระบบกระบอกสูบลม มอเตอร์ลมอย่างง่าย ไปจนถึงการทำงานในเครื่องจักรขนาดใหญ่ ประกอบกับระบบ Automation เพื่อการทำงานแบบอัตโนมัติ

 Automatic Drain อุปกรณ์ระบายน้ำอัตโนมัติ Model CS720 (โซลินอยด์วาล์วตั้่งเวลา เปิด/ปิด) ตัวนี้ออกแบบมาสำหรับติดตั้งใต้ถังพักลมโดยเฉพาะ จะตัว timer จะอยู่ติดกับตัว coil ไฟของโซลีนอยด์ทำให้ไม่ต้องเดินสายไฟ สะดวกกับการติดตั่งเป็นอย่างมาก

สัญลักษณ์ การทำงานของ 3-Way Ball valve จะมีอยู่ 2แบบคือ แบบ T portและ L port ทั้งสองแบบจะมีการทำงานหรือ function ที่ต่างกันเราสามารถเลือกใช้งานตามความเหมาะสมได้ครับ

วงจรการทำงานของกระบอกลม แบบ Double Actting ใช้ Pneumatic Main Valve Double pilot 5/2way การทำงานแบบไปกลับ อัตโนมัติโดยใช้ Push Switch 3/2 2ตัวในการควบคุมการทำงานของ Main valve สามามารนำไปใช้งานได้หลากหลายครับ

วงจรการทำงานของกระบอกลม แบบ Double Actting ใช้ Pneumatic Main Valve Single pilot 5/2way การทำงานแบบไปกลับ อัตโนมัติโดยใช้ Push Switch 3/2 1ตัวในการควบคุมการทำงานของ Main valve กระบอกเคลื่อนที่ไปด้วย Push Switch กลับด้วยแรงสปริงของ main valve

กระบอกลมลูกค้านำมาซ่อมครับ ตัวอย่าง กระบอกลมตัวนี้เป็นขนาด Bore 40มีความยาวระยะชัก 50มิลลิเมตร หรือเรียกว่า AirCylinder 40x50mm แบบมาตรฐานใช้เสารั้ง มีอาการ ตัวแกนกลางงอ ครับ วิธีแก้ไข ต้องลองตรวจสอบดูว่า นอกจากแกนที่เสียหายนั้น ยังมีส่วนอื่นที่เสียหายอีกหรือไม่

หัวขับลม Sirca AP02  มี limit switch APL210 ทำงานด้วยระบ นิวแมติก ครับประกอบกับ ท่อเปิด ปิด damper ระบายอากาศ

การทำงานของ YT1000-L single acting Pneumatic control จะไปควมคุมการเปิดปิดของ  Control valveให้มีการเลี้ยงองศาการเปิดปิดหรือทำให้ค้างต่ำแหน่งได้ครับ โดยอาศัย Input 4-20mA เป็นตัวส่งสัญญาณ

 การต่อระบบไฟฟ้า หัวขับไฟฟ้า(Motorized) รุ่นเล็กสุด KL02 แรงบิด 20นิวตัน/เมตร ตัวนี้จะมี option output เป็นเป็น NPN transistor collector current เอาไว้ให้ใช้งานอีกด้วย

หัวขับไฟฟ้าMotorized Valve หรือ Electrit Atctuator valve  KST05D 24VDC แรงบิดที่ 50นิวตัน/เมตร ลองมาดูวงจรและวิธีการต่อระบบไฟใช้งานครับ