โกลบวาล์ว…คืออะไร (What is Globe Valve?)
โกลบวาล์ว (Globe Valve) เป็นวาล์วที่ถูกออกแบบมาเพื่อให้เป็นวาล์วควบคุม (Control Valve)
โดยสามารถปรับปริมาณของของเหลวภายในระบบได้ ของเหลวจะไหลจากด้านล่างขึ้นบน ลิ้นวาล์วปิดจากบนลงล่างใช้ในการควบคุมการไหลเพราะมีการหักเหทิศทางการไหลของของไหลให้ขึ้นไปในแนวตั้งฉากจึงหมุนเปิดและปิดได้ง่ายกว่า
สามารถใช้กับระบบที่มีความแตกต่างความดันสูงมากๆได้แต่เนื่องจากมีการเปลี่ยนทิศทางการไหล ความดันลดที่ตกคร่อมโกลบวาล์วมากขึ้นตามโกลบวาล์วจึงนิยมใช้เป็นอย่างมากในงานที่ต้องควบคุมอัตราไหลของของไหล
ชนิดของโกลบวาล์ว มีทั้งหมด 2 ชนิด- Single-Port
- Double-Port
1. Single Port Globe Valve แบ่งออกได้เป็น 3 ชนิด1.1 คอมโพซิชั่น ดิสค์ (Composition Disc)- วัสดุที่ใช้ทำจะเป็น ยาง, ไฟเบอร์ หรือ วัสดุผสมต่างๆ
- นิยมใช้กับงานประเภท น้ำร้อน, น้ำเย็น, กรด, ด่าง
- ทนต่อการกัดกร่อนของสารเคมี
- ไม่ค่อยต้านการไหล
1.2 คอนเวนชั่นแนล ดิสค์ (Conventional Disc)- วัสดุที่ใช้ทำจะเป็น เหล็กชุบ, แสตนเลส, บราช, เสตนไลท์
- แข็งแรง เปิด-ปิดง่าย
- ปิดได้แน่นโอกาสรั่วมีน้อย
- นิยมใช้สำหรับงานที่มีอุณหภูมิสูงๆ หน้าวาล์ว บริเวณ Disc และ Seat จะเชื่อมพอกด้วยลวดโลหะแข็งพิเศษเสตลไลท์ (Satellite) ส่วน Body จะเป็นวัสดุแสตนเลสสตีล (Stainless Steel)
- ควบคุมการไหลได้ดีพอสมควร
1.3 เทเปอร์ ปลั๊ก (Taper plug) หรือ นีดเดอล์ วาล์ว (Needle Valve)- วัสดุที่ใช้ทำ พวกเหล็กชุบ, เหล็ก Satellite, เหล็ก Stainless
- พื้นที่กันรั่ว (Seal) มาก
- นิยมใช้กับประเภท งานปรับชนิดละเอียด งานความดันสูงแต่ปริมาณการไหลต่ำ และงานควบคุมการไหลที่ต้องการความแน่นอนสูง
2. Double-Port Globe Valve- วาล์วชนิดนี้จะมี Seat 2 ชุด เพื่อไม่ให้ Packing ต้องรับความดันสูงขณะปิด
- การใช้งานวาล์วประเภทนี้ต้องพิถีพิถันสูง เพราะบดยากซ่อมยากและหากปิดแน่นเกินไปอาจทำให้รั่วได้ง่าย วาล์วชนิดนี้จะใช้งานเพื่อเบาหรือปรับควบคุมอย่างเดียวห้ามใช้เป็นวาล์วตัดตอน
- มีความดันสมดุลระหว่าง Port ทั้ง 2 ดังนั้นวาล์วยิ่งเล็กต้องใช้ Actuator ปรับได้ละเอียด ในกรณีเปลี่ยนรูปร่างของ Plug จะได้สภาพและปริมาณการไหลแตกต่างกันไป
- ออกแบบให้เปิดได้อย่างรวดเร็ว (Quick Opening) ซึ่งไม่เหมาะสำหรับการเบาหรือปรับ และให้อัตราการไหลเป็นอัตราส่วนตรงกับการเปิด (Linear) แต่กับงานพวกอุณหภูมิและความดันสูง Plug มักจะร้าวได้ง่ายเนื่องจากรูปร่างไม่เหมาะสมจึงเป็นจุดออ่อน
การตรวจสอบโกลบวาล์ว (How to Inspect Globe Valve)1. ตรวจสอบภายนอกของ Globe Valve ว่ามีอาการรั่วที่ก้านวาล์ว หรือไม่2. ตรวจสอบก้านวาล์วของ Globe Valve ในขณะเปิดสุด โดยให้สังเกตว่า- ก้านวาล์ว คด, งอ, ผุกร่อน, เป็นคราบรอยขุดขีดกินลึกหรือไม่
- ดูเกลียวก้านวาล์ว และเกรียวที่ Power Nut ว่าเสียหายหรือไม่
3. ตรวจสอบ สตัด (Stud) ที่ตัวกวด Packing (Gland Follower) และตรวจว่ามีระยะห่างเหลือจาก Stuffing Box เท่าไร4. ถ้าขณะวาล์ว ปิดสนิทยังมีการไหลได้ แสดงว่าหน้าวาล์วของ Globe Valve รั่ว5. เวลาถอดให้เขียนขั้นตอนไว้ เวลาประกอบจะได้ทำกลับไปหาได้อย่างถูกต้องแม่นยำ6. การตรวจสอบสภาพภายใน (Internal condition) ให้ดูและสังเกตสิ่งต่อไปนี้- พื้นที่บริเวณ Seat ที่ใช้ในการปิด
- ตรวจสอบรอยกัดอันเนื่องมาจากวาล์วรั่วที่ Disc และ Seat (Wire Drawing)
- การสึกกร่อนอันเนื่องมาจากการลดความดัน (Cavitation) ที่ Valve Body และ Bonnet
7. Wire Drawing เกิดจากของไหลผ่านหน้า Disc และ Seat ในอัตราความเร็วประมาณ 700 ฟุตต่อวินาที (เร็วกว่าเสียง) จะทำให้ Globe Valve รั่ว
8. Cavitation เกิดจากการลดความดันผ่านหน้า Disc และ Seat มากเกินไปทำให้เกิดสภาพการปั่นป่วนอันทำใหเกิดการกัดกร่อนเนื้อโลหะไม่ว่าจะเป็น Disc, Seat หรือ Body, Bonnet
ขอบคุณเนื้อหาและภาพจาก Credit : https://oiltech.co.th